dr hab. Tomasz Przerwa prof. UWr.

gStudia historyczne w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego, wykształcenie wyższe, 1997 mgr historii, 2001 dr nauk humanistycznych w zakresie historii (na podstawie dysertacji Trzy sudeckie towarzystwa górskie 1882–1945 – próba charakterystyki), 2013 dr hab. nauk humanistycznych w zakresie historii (na podstawie rozprawy Między lekiem i zachwytem. Sporty zimowe w śląskich Sudetach i ich znaczenie dla regionu do 1945 r.), od 2002 zatrudniony w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego (Zakład Historii Śląska); od 2019 redaktor naczelny Śląskiego Kwartalnika Historycznego „Sobótka”.

Ważniejsze stypendia i wyjazdy zagraniczne: Monachium (2000), Praga (2004, 2005), Marburg (2005 – Herder-Institut), Berlin (2006 – Fritz Stern-Stiftung), Lipsk (2010 – Deutscher Akademischer Austauschdienst), Drezno (2015 – Technische Hochschule), Haus Schleien Königswinter (2016, 2017, 2018, 2019 – Schlesische Begegnungen).

 

Organizacja konferencji naukowych: Konferencja Historyczna w Srebrnej Górze (2005, 2007, 2009, 2012, 2013), Konferencja Historyczna w Dzierżoniowie (2007, 2008), Międzynarodowa Konferencja we Wrocławiu „Śląskoznawcze Deficyty Badawcze Nauk Historycznych” (2007), Konferencja Historyczna we Wrocławiu „Współdziałanie i konflikt: Społeczeństwo w przestrzeni gór w XIX i XX wieku” (2015), Konferencja Historyczna w Lubinie „A jednak kolej!” (2018, 2019), Konferencja Historyczna „Wokół Twierdzy Kłodzko: 1000 lat historii w cieniu wojen” (2019).

Wybrane publikacje:

  1. Monografie

Między lekiem i zachwytem. Sporty zimowe w śląskich Sudetach i ich znaczenie dla regionu (do 1945 r.), Wrocław 2012, ss. 440.

Odkryli dla nas piękno gór. Trzy śląskie organizacje górskie (1882–1945): Verband der Gebirgsvereine an der Eule, Waldenburger Gebirgsverband, Zobtengebirgsverein, Toruń 2003, ss. 510.

Wędrówka po Sudetach: Szkice z historii turystyki śląskiej przed 1945 r., Wrocław 2005, ss. 176.

Twierdza Srebrna Góra, Warszawa 2010, ss. 549 (współautor G. Podruczny).

Koleje Ziemi Ząbkowickiej, Łódź 2015, ss. 241 (współautor Przemysław Dominas).

Od kolei na Dolnym Śląsku do Kolei Dolnośląskich, Łódź 2017, ss. 339 (współautor Przemysław Dominas).

Kladsko. Dějiny regionu, red. O. Felcman, R. Gładkiewicz, Hradec Králové–Wrocław–Praha–Kłodzko 2012, s. 189–191, 195–216, 244–285.

Walim. Dzieje i krajobraz kulturowy sudeckiej osady włókienniczej, red. J. Kęsik, Wrocław 2016, s. 55–64, 72–106, 120–127.

Stolica na pograniczach. Dzieje miasta Jawora, red. P. Wiszewski, Wrocław 2018, s. 203–287.

  1. Publikacje pod redakcją

W cieniu Wielkiej Sowy: Monografia Gór Sowich, Dzierżoniów 2006, ss. 280.

Twierdza Srebrnogórska, Srebrna Góra 2006, ss. 152 (współredaktor G. Podruczny).

Śląskoznawcze deficyty badawcze nauk historycznych, Wrocław 2007, ss. 192 (współredaktor: M. Czapliński, J. Dębicki).

Twierdza srebrnogórska II: wojna 1806–1807 – miasteczko, Wrocław 2008, ss. 208 (współredaktor G. Podruczny).

Twierdza srebrnogórska III: Miasteczko i fortyfikacje, Wrocław 2010, ss. 229 (współredaktor G. Podruczny).

Twierdza srebrnogórska IV: Wojna siedmioletnia w Sudetach i nowożytne fortyfikacje górskie, Wrocław 2013, ss.  190 (współredaktor: G. Podruczny).

Twierdza srebrnogórska V: Perspektywa miasteczka, Bielsko-Biała 2014, ss. 195 (współredaktor P. Sroka).

Dzierżoniów: wiek miniony, Wrocław 2007, ss. 350 (współredaktor S. Ligarski).

Dzierżoniów: wieki minione, Wrocław 2009, ss. 310 )współredaktor: D. Adamska, S. Ligarski).

Społeczeństwo w przestrzeni gór w XIX i XX wieku, Wrocław 2015, ss. 182 (współredaktor P. Ziomek, K. Manikowski, J. Wójcik).

A jednak kolej! Historyczne i współczesne uwarunkowania rozwoju transportu, Lubin 2019, ss. 147 (współredaktor D. Keller, B. Kruk).

  1. Artykuły

Die März-Revolution in Schlesien. Die März-Revolution in Lauban (Verein für volkstümliche Verfassung), [w:] Frühling der Nationen 1848/49, Görlitz–Zittau 2000, s. 74–90. 

Cenny rękopis srebrnogórski, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka”, 2003, s. 181–208 (współautor S. Nowotny).

Die Schneekoppe – der höchste Gipfel des Riesengebirges, [w:] Schlesische Errinerungsorte: Gedächtnis und Idenität einer mitteleuropäischen Region, red. M. Czapliński, H. J. Hahn, T. Weger, Görlitz 2005, s. 12–28.

Wilhelm Wenzel Klambt i jego „Hausfreund“, „Kladský sborník“, 7 (2006), s. 113–130.

Polski (Karpaty) i niemiecki (Sudety) model zrzeszeń górskich do 1939 r.: próba porównania, [w:] Polska kultura fizyczna i turystyka w czasach zaborów i II Rzeczypospolitej, red. D. Dudek, Kraków 2009, s. 102–112.

Rejencja dzierżoniowska – przypadek pewnej reformy administracyjnej, [w:] Śląsk w czasie i przestrzeni, red. J. Nowosielska-Sobel, G. Strauchold, Wrocław 2009, s. 53–69.

Przypadek „koncernu” prasowego D’Oenchów, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka”, 66 (2011), 1, s. 21–35.

Problemy narodowe z perspektywy sudeckiej na Śląsku (do 1945 roku), „Wieki stare i nowe”, 2012, s. 184–200.

Reinerzer und Grunwalder. Stadt- und Dorfbewohner in der Zeit des Massentourismus vor 1945: Vorbild – Verantwortung – Konkurrenz?, „Schlesische Geschichtsblätter“, 40 (2013), 2, s. 41–48.

Rocznicowe refleksje nad formułą organizacji przewodnictwa górskiego w Sudetach w początkach XIX wieku, [w:] Zarys dziejów turystyki i przewodnictwa w Sudetach, red. P. Gryszel, Jelenia Góra 2013, s. 95–106.

Struktura społeczna i grupy społeczne w procesach integracji i dezintegracji Śląska jako regionu (1918–1945), „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka”, 68 (2013), 4, s. 57–73.

Wokół genezy Drogi Sudeckiej – nowe spojrzenie, [w:] Znowuż "z kuferkem i chlebakiem",  red. B. Konopska, J. Nowosielska-Sobel, G. Strauchold, Wrocław 2014, s. 263–276.

Social structure and social groups in the process of integration and disintegration of Silesia as a region (1918–1945), [w:] Region divided. Times of nation-states (1918–1945), eds M. Czapliński, P. Wiszewski, Wrocław 2014 (Cuius regio? Ideological and Territorial Cohesion of the Historical Region of Silesia), eds L. Harc, P. Wiszewski, R. Żerelik, vol. 4), s. 99–129.

Narciarstwo w przedwojennych Sudetach z perspektywy narodowej, [w:] Dzieje sportu polskiego i niemieckiego w XIX i XX wieku . Idee, ludzie, polityka i kultura, red. D. Wojtaszyn, W. Stępiński, J. Eider, Poznań 2016, s.  69–83.

Upadek sowiogórskiego tkactwa chałupniczego, [w:] Kresy Zachodnie. Gospodarcze i społeczne znaczenie polskich kresów, red. T. Głowiński, Wrocław 2015, s. 215–225.

"Prawie jak w Tatrach" czyli o postrzeganiu srebrnogórskiego odcinka zębatego, [w:] Piękne, użyteczne, zbędne … Obiekty kolejowe w Polsce, red. M. Kapias, D. Keller, Rybnik 2016, s. 109–123.

Twierdza ponad miastem, czyli o wpływie garnizonu na życie Srebrnej Góry w okresie fryderycjańskim (1775–1807), „Prace Historyczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego”, z. 4: 2018, s. 775–790.

Koleje Rzeszy, mają szczególny interes w tym, żeby w istniejących stosunkach niczego nie zmieniać: Proturystyczna inicjatywa niemieckich kolei w Karkonoszach w latach 1932–1933?, [w:] Węgiel, polityka, stal, ludzie... Studia z historii kolei na Śląsku, red. M. Kapias, D. Keller, Rybnik 2018, s. 281–292.

Karny, Specjalny, zwyczajny? Oflag VIII Silberberg w relacjach polskich oficerów (1940–1941), [w:] W niewoli. Doświadczenie jenieckie i jego konteksty na przestrzeni dziejów, red. P. Szlanta, M. Stachura, M. Jarząbek, Kraków 2019, s. 203–218.

Budowa Autostrady Rzeszy w rejonie Góry Św. Anny i plany przebudowy tamtejszej sieci drogowej (1938–1942), „Studia Śląskie”, 85 (2019), s. 73–82.